Seferihisar'ın Orhanlı köyünde üretilen taşbaskı zeytinyağı, tüketicinin, doğanın ve üreticinin haklarını koruyan yeni bir işletme modeliyle Seferipazar (www.seferipazar.com) internet sitesinde satışa sunuldu. Ege köylülerinin zeytinyağlarından birbirine “hak verme” kültürünü esas alan bu girişimle, hem tüketici sağlığı, hem zeytinin yetiştiği doğal alanlar, hem de üreticinin hakları korunuyor.
Orhanlı Köyü Derneği, Hıdırlık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve Seferihisar Belediyesi tarafından başlatılan “haklı zeytinyağı” girişimiyle, zeytin ağacının büyümesinden, tüketiciye gönderilme anına kadar geçen tüm süreç mercek altına alınıyor. Zeytin ağacının yetiştirilmesinden yağın şişelenmesine kadar geçen süreçte doğayı veya insan sağlığını tehdit eden hiçbir işlem uygulanmıyor. Sürecin hemen her aşamasında insan emeği kullanılıyor. Geliştirilen işletme modelinde hiçbir kişi veya kurum tekil olarak kar etmiyor, yalnızca geleneksel sistemde olduğu gibi “hak” alıyor.
Yağın satışından elde edilen litre başına 2 TL’lik katma değer ise Seferihisar’da kurulan Doğa Okulu’na aktarılıyor.Doğa Derneği ve Seferihisar Belediyesi tarafından kurulan Doğa Okulu, ilaç kullanmadan, sürülmeden, sulanmadan ve yabani zeytin delicelere aşılanarak yapılan geleneksel zeytinciliği ve taşbaskı tekniğini yaşatmak için çalışıyor.
Bu yağın kar ortağı çocuklar ve zeytin ağacındaki ötleğen kuşları
Hıdırlık Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Neptün Soyer konu hakkında şunları söyledi: “Ege’deki yağhanelerde üreticinin işletme sahibine yağın yüzde 10-15 gibi küçük bir kısmını hak olarak bırakması zeytin kültürünün önemli bir parçası. Yaşadığımız zamanın koşullarını dikkate alarak bu kültürü zeytinyağının tüm üretici ve kullanıcılarına yaymaya çalıştık. Kurduğumuz sistemde, zeytin üreticisi yağhaneye bir miktar hak bıraktığı gibi, yağhane, üretici ve tüketici de zeytinin ana kaynağına, doğaya bir miktar hak bırakıyor. Böylece hem tüketici sağlığını koruyan doğal zeytinyağı geleneği sürüyor, hem de yüzlerce yıllık zeytin ağaçları ve içinde yaşayan canlılar korunuyor. Sağlıklı taşbaskı zeytinyağı geleneğini yaşatabildiğimiz sürece, Seferihisar’daki bin, hatta iki bin yaşındaki zeytin ağaçlarını da korumuş olacağız. Orhanlı Taşbaskı Zeytinyağı’nın kar ortağı hiçbir kişi veya kurum değil, çocuklarımız ve zeytin ağacındaki ötleğen kuşları.”
Orhanlı Taşbaskı Zeytinyağı’nı 5 litre, 500 ml ve 250 ml’lik ambalajlarıyla Seferipazar (www.seferipazar.com) internet sitesinden temin etmek mümkün.
Orhanlı Taşbaskı Zeytin Yağı,Seferihisar’da yetişen yüzlerce yaşındaki doğal zeytin ağaçlarından üretiliyor. Tek tek elle toplanan zeytinler, zeytinin insan avcuna düştüğü ilk tarihten beri kullanılan fakat günümüzde yok olmaya yüz tutmuş taş baskı yöntemiyle eziliyor.
Sağlıklı ve lezzetli bir zeytinyağı elde etmek ancak düşük sıcaklıkta doğal baskı ile mümkün. Zeytinyağını bu şekilde üretebileceğimiz en eski ve sağlıklı sistem ise taşbaskı. Orhanlı Köyü, tüm zorluklara rağmen yüzlerce yıllık bu sistemi yaşatabilmiş çok az sayıdaki Ege yerleşiminden biri.
Taşbaskı esnasında zeytin yaklaşık 30 dakika süreyle eziliyor ve içerisinde bulunan yakıcı tatların bu işlem sırasında uzaklaşması sağlanıyor. Bu nedenle taşbaskı zeytinyağı son derece farklı bir aroma ve eşsiz bir lezzete sahip.
Modern zeytinyağı makineleri zeytinyağını kapalı ve sıcak bir ortamda elde ederek lezzet ve vitamin kaybına neden oluyor. Taşbaskıda düşük sıcaklıktaki suyun kullanılması sebebiyle mineral ve vitamin kaybı en az seviyede kalıyor. Öte yandan, zeytinin doğal taşlar kullanılarak ezilmesi yağa metalik tatlar geçmesini engelliyor. Bu nedenle taşbaskı olabilecek en sağlıklı yağlardan biri.
Orhanlı Taşbaskı Zeytinyağı’nın Özellikleri
* Zeytinyağının rengi nispeten açıktır. Bu sizi yanıltmasın. Çünkü taşbaskıda elde edilen en lezzetli yağlar genel kanının aksine açık renktedir.
* Yağ, zeytinin içindeki tüm doğal vitamin ve mineralleri barındırdığı için son derece sağlıklı ve anti-kanserojendir.
* Yağ, güzel bir koku ve yüksek aromaya sahiptir.
* Taşbaskı zeytinyağının lezzeti tıpkı iyi şaraplarda olduğu gibi durdukça artar.
* Yağ hiçbir metale temas etmeden üretildiği için metalik tatlar ve metal kalıntıları içermez.
(Kuş fotoğrafı Oktay Bulu'a ait.)